Er zijn twee manieren om bij het fort van Kotor te komen.
Er is de officiële manier, en er is de onofficiële manier (waarover niemand online lijkt te schrijven).
Ik zal je beide vertellen, en dan uitleggen waarom de onofficiële manier de beste optie is.
Hiken naar het fort van Kotor is absoluut een van de belangrijkste dingen om te doen in Kotor. Je wordt beloond met een prachtig uitzicht over de roodbetegelde huizen van de oude binnenstad van Kotor en de fjordachtige baai, genesteld in de bergen, is iets wat je niet wilt missen als je Kotor bezoekt.
Het is waarschijnlijk de meest gefotografeerde plek in heel Montenegro – en dat is niet verwonderlijk! – maar wat de Instagram-posts meestal niet vertellen, is hoe je er komt, of wat er achter de camera te zien is!
Dus, nu we die info uit de weg hebben, laten we naar het belangrijkste gaan: hiken in Kotor en hoe je in hemelsnaam bij het fort van Kotor komt!
De Officiële Route naar het Fort van Kotor
De overgrote meerderheid van de mensen die naar het fort van Kotor wandelen, nemen de 1355 trappen omhoog. De ingang van deze trappen bevindt zich binnen de muren van de oude binnenstad. Ongeveer een derde van de weg omhoog is er een man met een draaipoort die je 8 EUR in rekening brengt om verder te gaan naar het fort. De kosten waren vroeger 3 EUR, maar dankzij overtoerisme (en de invloed van Dubrovnik) is het nu 8 EUR. Waar dat geld naartoe gaat, is onbekend… maar zeker niet zichtbaar!
De trappen zijn niet de gemakkelijkste om te beklimmen, met sommige treden die erg los en glad zijn, en de trappen zelf zijn ongelooflijk smal, met losse stenen aan de zijkant waarop je moet lopen als iemand anders tegelijkertijd omhoog of omlaag gaat. Ze zijn ook vrij steil op sommige plekken, wat het een vermoeiende wandeling maakt.
De Onofficiële/Avontuurlijke Route naar het Fort van Kotor (Gratis Route)
Download de GPX file voor deze route is gratis
Er is echter een alternatieve route die iets meer inspanning vereist vanwege de afstand. Maar als je avontuurlijk bent ingesteld, is deze route naar het fort van Kotor zeker de moeite waard. Vanaf dit uitzichtpunt over de Baai van Kotor, of Boka Bay, kun je prachtige foto’s maken.
Als je de drukte wilt vermijden, kun je het beste je auto parkeren op de betaalde parkeerplaats bij het water. Het kost wat, maar het maakt je bezoek aan Kotor veel makkelijker en je steunt ook de lokale gemeenschap.
De route begint bij de Noordpoort van de oude binnenstad. Steek de brug over (vergeet niet een foto te maken van het prachtige uitzicht!) en sla rechtsaf. Je ziet de berg die je gaat beklimmen. Naarmate je dichterbij komt, wordt het zigzaggende pad dat omhoog kronkelt zichtbaar. Dit pad, bekend als de Ladder van Kotor, verbindt de oude hoofdstad Cetinje met Kotor. In het verleden gebruikten lokale vrouwen dit pad om hun goederen naar de markt in de oude stad van Kotor te brengen!
Het nemen van deze route is makkelijker dan de trappen omdat de helling veel geleidelijker is. Bovendien is het uitzicht onderweg veel gevarieerder.
Onderweg passeer je twee bewoonde huizen waar je een drankje kunt bestellen. Op het eerste gezicht lijkt het misschien alsof er niemand woont, omdat de stoelen geen zittingen of rugleuningen hebben en alles overwoekerd is. Maar laat je niet misleiden, er woont nog steeds iemand
Het tweede huis is iets beter en de man daar is vaak op de uitkijk met zijn verrekijker en zijn Stafford, die super speels is. Hij zit echter stevig vast aan een stalen kabel die over de rotsen gespannen is. Vergeet niet dat honden hier vaak een andere betekenis hebben dan wij ze kennen; het zijn echt werkdieren die de schapen/geiten bewaken en beschermen tegen beren en wolven. Deze honden zullen voor niets stoppen! Soms zien de dieren er onverzorgd uit, maar ze zijn zeer loyaal aan hun baas en krijgen het beste voedsel dat hun baas zich kan veroorloven.
Na ongeveer 25 minuten bereik je een oude kapel. Dit is de Kapel van St. George (Sveti Dorde) en is ongeveer 1000 jaar oud! De kapel is open, dus je mag naar binnen, maar het is niet goed bewaard gebleven. Toch is het interessant om binnen te kijken en het geeft je ook de kans om even te rusten!
De kapel steekt prachtig af in het landschap.
Als je op dit punt zin hebt in een borrel, kun je linksaf slaan bij de kapel en de handgeschreven borden naar het huis van de Rakija Man volgen. Ik weet niet wat zijn echte naam is, of hoe zijn kleine bedrijfje heet, maar voor alle doeleinden is hij de Rakija Man. Deze man woont op de berg en maakt zijn eigen rakija en geitenkaas, en hij verwelkomt vermoeide reizigers met open armen om zijn producten te proeven. Helaas wist ik de eerste keer dat ik naar het fort liep niets van de Rakija Man, en de tweede keer was het laagseizoen en was hij er niet! Maar ik heb het van goede bronnen dat hij wel degelijk bestaat, rakija heeft en kaas heeft.
(Er zijn veel goede recensies voor de kaas die hij verkoopt!!)
Een bezoek aan de Rakija Man is niet alleen een geweldige manier om lokale producten te proeven, maar het is ook goed om kleine bedrijven te ondersteunen. De paar euro die je aan de Rakija Man betaalt in ruil voor wat rakija en kaas komen direct ten goede aan hem en zijn gezin!
Na je bezoek aan de Rakija Man, ga terug naar de kapel en vervolg je reis, want je bent er bijna!
Vanaf de kapel, houd rechts aan en volg het pad. Er zal een muur aan je linkerzijde zijn en de grasvlaktes van de berg aan je rechterzijde (er zijn enkele pijlen op de bomen geschilderd om je te helpen!). Je kunt zelfs de lokale ezel of koe rond zien lopen!
Volg dit pad een paar minuten en je komt bij een raam waar je doorheen kunt klimmen (het ziet er wat gammel uit, maar het is zeker te doen). Eenmaal door het raam, ben je op de ‘officiële’ route, waarbij je de man die om geld vraagt hebt omzeild, en je kunt gewoon de stappen volgen totdat je de Kotor-vesting bereikt!
Waarom de Onofficiële Route naar de Kotor-Vesting Nemen?
Sommigen zouden zeggen omdat het gratis is, maar dit is niet eerlijk om deze muren te behouden.
Ik zou zeggen omdat het mooier, avontuurlijker en veel schilderachtiger is dan de officiële weg.
Maar zoals iemand zei, 8 EUR is een buitensporige prijs, vooral omdat de prijs in 2017 nog maar 3 EUR was. De prijzen van alles in Kotor stijgen snel door het enorme aantal cruiseschepen dat elke dag de stad bezoekt. Hierdoor hebben de bewoners van Kotor een scherpe stijging van de kosten van levensonderhoud gezien, maar niet in de lonen. Helaas kunnen veel locals zich niet meer veroorloven om in Kotor te wonen, wat slechts een van de hartverscheurende effecten van overtoerisme is. En hoewel het niet precies de inwoners van Kotor zijn die naar de vesting klimmen, geloof ik nog steeds dat we een standpunt moeten innemen tegen zulke onredelijke prijsstijgingen, want anders zal dit gewoon doorgaan.
In mijn persoonlijke mening is de beste manier om naar de Kotor-vesting te wandelen om de onofficiële weg omhoog te nemen en via de trappen naar beneden te gaan. Dit betekent dat je afdaling veel sneller zal zijn, en je hebt de kans om te zien wat je hebt gemist (de 1518 Kerk van Onze Lieve Vrouw van Remedy halverwege naar beneden!).
Wanneer je de man met zijn draaipoort halverwege naar beneden ziet, raak dan niet in paniek: hij zal je niet belasten.
De Beste Tijd om de Kotor-Vesting te Bezoeken
Dit hangt echt af van wanneer je gaat. In het laagseizoen is het koel genoeg om midden op de middag omhoog te lopen en er zullen geen hordes menigten zijn die allemaal een foto bovenaan willen maken. In het hoogseizoen moet je vroeg in de ochtend gaan (de ticketman begint om 8 uur te werken, dus je kunt voor die tijd gratis de trappen beklimmen!) om de zonsopgang te bekijken, of laat in de middag om te voorkomen dat het te heet wordt.
Het is vooral fijn om in de late middag naar de vesting te wandelen omdat je niet alleen de hitte kunt vermijden, maar dit is ook de tijd wanneer veel backpackers met koude biertjes en snacks bovenaan samenkomen, en het is een hele fijne sfeer. Laat je echter niet misleiden door te denken dat je de zonsondergang kunt bekijken vanaf de Kotor-vesting – deze verdwijnt alleen maar achter de berg!
Wandelen in Kotor – Wat te Dragen
Je hebt geen wandelschoenen nodig om naar de Kotor-vesting te wandelen, maar het is verstandig om comfortabele schoenen te dragen die niet gemakkelijk afglijden, omdat het pad rotsachtig en ongelijk kan zijn.
Qua kleding, draag iets lichts en zorg ervoor dat je zonnebrandcrème draagt, want de stralen kunnen daarboven echt intens zijn! Zorg er ook voor dat je veel water bij je hebt!! Minstens 1,5L per persoon.
(Pro tip: in het hoogseizoen is er een man die koude drankjes verkoopt bij de Kotor-vesting, maar zoals je al vermoedde zijn deze erg duur en in de koelbox bewaard, dus na een tijdje zijn ze niet meer echt koud.)
Pro tip: Voordat je rechtsaf slaat bij de kleine brug over de rivier, blijf nog even rechtdoor lopen en ontdek enkele verborgen kleine watervallen.
Nerdy Deep Dive in Kotor Fortress
Fortificaties van Kotor
Aan de voet van de heuvel San Giovanni, omringd door de onderwaterbron Gurdić aan de ene kant en de rivier Skurda aan de andere kant, ligt de stad Kotor. Kotor is een typisch voorbeeld van een mediterrane stad met een zeer turbulente geschiedenis, inclusief oorlogen, belegeringen, intriges en zelfs aardbevingen.
Hier kun je wandelen door schilderachtige kronkelende straatjes, oude pleinen, huizen met rode daken, kerken en klokkentorens. Het zou zo uit ‘Assassins Creed’ kunnen komen. Je ruikt de wilde sinaasappels en citroenschil van de tuinen langs de weg. De inwoners zijn meer op familie gericht tijdens de winterperiode, en tijdens het zomerseizoen zijn ze bezig met toeristen.
Muren van Kotor
De muren van Kotor strekken zich uit rond de stad en de heuvel San Giovanni. Deze muren werden gebouwd om de stad te beschermen, maar werden meerdere keren door vijanden overwonnen. In de geschiedenis was Kotor een belangrijk maritiem, economisch en handelscentrum. De machtige muren van Kotor zijn meer dan 4,5 km lang en volgen de driehoekige vorm van de stad en de heuvel.
Korte Geschiedenis:
De top van de berg St. John was al versterkt tijdens de Illyrische tijd, maar in de 6e eeuw herbouwde keizer Justinianus I het fort. De Republiek Cattaro (zoals het toen heette) was een tijdje onafhankelijk. Uiteindelijk viel het in 1420 onder Venetiaanse heerschappij. Toen, als onderdeel van Albanië Venetia, kregen de fortificaties hun huidige structuur.
Het is echter niet bepaald vlekkeloos verlopen voor de fortificaties van Kotor sindsdien. In de afgelopen 500 jaar hebben drie krachtige aardbevingen de stad opgeschud, de meest recente in 1979, waarbij een groot deel van Kotor werd beschadigd. Na rehabilitatie kun je nog steeds zien waar de Illyriërs, Byzantijnen en Oostenrijkers hun sporen hebben achtergelaten, maar de meeste overgebleven fortificaties zijn Venetiaans.
Meest Opmerkelijke Slag:
De fortificaties van de stad werden aangevallen door de Britise marine kapitein William Hostemet zijn schip HMS Bacchante (38 kanonnen). Op een “onmilitaire wijze” bracht hij de kanonnen van zijn schepen met blok en takel naar posities boven het fort en begon met het beschieten. Na een tien dagen durende belegering had het Franse garnizoen geen andere keus dan zich over te geven op 5 januari 1814.
De muren van Kotor stijgen gestaag tot een hoogte van 280 meter en de fortificatie scheidt fysiek de bovenstad van het deel van de fortificatie dat alleen voor militairen was gereserveerd. Sommige delen van de muren zijn zelfs 20 meter hoog en de breedte varieert tussen 2 en 16 meter.
Belangrijke Poorten en Toegangspunten
De bovenste vestingmuur bevat drie ingangen naar de stad – de Zee Poort, de Rivier Poort en de Gurdic Poort. Bij het vallen van de avond gingen de poorten dicht en was het onmogelijk om de stad binnen te komen. Bovenop de heuvel, binnen de stadsmuren, is er een deur die leidt naar het dorp Spiljari, net zoals de Gurdic Poort.
Binnen de Muren
Binnen de muren op de heuvel zijn er ongeveer 40 posities, schuilplaatsen en watertanks, evenals kleine barakken, torens, wachttorens en munitiedepots – feitelijk alles wat nodig was voor de soldaten die boven bleven.
Er waren vroeger vier kerken op de heuvel zelf – St. Roko, ‘Onze Lieve Vrouw van Gezondheid’, St. Stephen en de muren van Kotor als bescherming van de stad.
Waarde van dit Culturele en Historische Monument
Dit monument staat op een speciale UNESCO-lijst van Venetiaanse vestingwerken. Hoewel de muren in slechte staat verkeren en het onzeker is of ze zullen blijven bestaan door corruptie en medewerkers die het geld in eigen zak steken, is het zonde dat de toekomst van deze muren zo onzeker is.
De Lagere Stad
De lagere stad tussen de muren is in goede en perfecte staat! Je hoeft daar geen entree te betalen. Bezoek een van de toeristenwinkels om het zo te houden.
Bezoekbare Bastions
De bastions van Riva, Bembo, Valijer Korner, Gurdic en de Kampana-toren maken deel uit van de muren van Kotor die gemakkelijk te bezoeken zijn. De promenades verbonden door de bastions getuigen van de turbulente gebeurtenissen die plaatsvonden op zee vlak voor de stad.
Fascinerende Muurgedeelte
Het meest fascinerende deel van de stadsmuren van Kotor is dat wat de lijn van de heuvel volgt. Langs de rand zijn muren die, samen met de kliffen waarop ze leunen, praktisch elke toegang tot de stad verhinderen.
Fortificatiecomplex
Het fortificatiecomplex met de toren bovenop en de muren eromheen ontwikkelde zich geleidelijk. Speciale artikelen van het Middeleeuwse Statuut van Kotor bepaalden wie en op welke manier de muren zou onderhouden.
Ladder van Kotor en Archaïsche Verdediger van het St. Johannesfort
Het is relatief eenvoudig om het fort van San Giovanni te bereiken. De hoofdingang van de stadsmuren van Kotor bevindt zich ten noorden van de stad. Een goed humeur, een zomerochtend of een wintermiddag zijn ideaal om de trap met meer dan 1400 treden te beklimmen. Als je deze treden beklimt, zul je ontdekken waarom het zo belangrijk was om wat water mee te nemen, en niet zomaar een klein flesje. Ik heb het over 2 liter per persoon, zelfs in oktober… Mensen met astma en hartproblemen… beklim deze treden niet.
Het aantal treden kan intimiderend lijken, maar bij het eerste rustpunt, genaamd Sveti Roko, kun je op adem komen en genieten van het uitzicht op de stad. Zodra je dit panorama ziet, wil je zo snel mogelijk naar de top omdat het uitzicht nog mooier zal zijn.
Alternatieve Route
Maar ik wil nu vermelden dat er een alternatieve route is die nog mooier is (en gratis)!
Voor je verder klimt, wordt je aandacht getrokken door een pad langs de dwarsmuren dat leidt naar een klein plein in de stad, bekend als Škaljarska Plaats.
Een paar cipressen, de geur van iris, amandel en laurier zullen je avontuur begeleiden. Je stopt, kijkt omhoog en ziet de kapellen en de Kerk van Onze Lieve Vrouw van Gezondheid voorbijgaan. Hier heb je een prachtig uitzicht op de stad. Als je een foto maakt, kun je een van de duizend schietgaten in de muren als uniek kader gebruiken. Ik dacht dat het te cliché was, maar nu heb ik spijt dat ik het niet heb gedaan!
Kleine Openingen
Langs de lengte van de muren zijn kleine smalle rechthoekige openingen te zien, zodat je je kunt voorstellen hoe het voor soldaten – verdedigers van de stad – was om een zeilschip op zee te zien schommelen of vijanden te zien komen over de hellingen van Lovćen. (Of is dat alleen ik? Vanwege mijn militaire geschiedenis…)
Clausilia Catharsis
Met wat geluk kom je de bewoner van deze muren tegen tijdens de klim naar het fort – de Clausilia catharsis, een endemische slakkensoort.
Fort van San Giovanni
Het fort of Kashtio, zoals de mensen van Kotor het noemen, had alles wat nodig was om onafhankelijk te functioneren. De ingang werd geregeld met een kettingbrug die nog steeds in gebruik is. De kapel van St. John (San Giovanni), waarnaar de heuvel en het fort zijn vernoemd, maakt nog steeds deel uit van het fort.
Het uitzicht vanaf 280 meter boven zeeniveau is indrukwekkend – hier kun je Kotor en de baai in al zijn glorie zien. Aan de andere kant van de vallei ligt het verlaten dorp Špiljari.
Middeleeuwse Fortificatietechnieken
De indrukwekkende middeleeuwse fortificatietechnieken zijn de reden voor het groeiende aantal bezoekers en enthousiastelingen die alle geheimen van de muren van Kotor en het fort van San Giovanni willen ontdekken. Voor degenen in goede conditie duurt de klim ongeveer 40 minuten – voor degenen die op zoek zijn naar de ultieme foto, zal het iets langer duren. Maar ik heb je verteld over een alternatieve route die je nog adembenemender landschappen biedt (mijn persoonlijke mening).
Špiljari en de Oude Weg
Het uitzicht naar het oosten vanaf het fort van Kotor San Giovanni voert ons naar een andere wereld – ver terug in de tijd toen, in de vallei achter de heuvel, verborgen voor het zicht, de inwoners van het oudste dorp in de Baai van Kotor leefden.
Er waren vroeger ongeveer twintig bewoonde huizen in het dorp Špiljari, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog, op bevel van de bezettingsautoriteiten, werd alles ontruimd.
Vandaag de dag kunnen we alleen de fundamenten zien van lang verlaten huizen, waar ooit fruit en groenten werden verbouwd. Het is nog steeds mogelijk om de kerk van St. George te zien, die het kleine verlaten dorp domineert alsof het stiekem wacht op de terugkeer van oude families. Er zijn frequente bezoekers die, bij het komen naar dit verlaten dorp, genieten van de rust en dromen over het leven dat daar ooit was, wat echter slechts een ontsnapping is uit ons hectische leven…
De Oude Serpentijnweg
Špiljari is te bereiken via de oude serpentijnweg, die in 1884 werd aangelegd op de plaats van de oude route van de weg, die veel ouder is. Deze oude weg liep van Njeguš via Krsac, langs Špiljari, waarvoor een speciaal pad afsplitste, helemaal naar het plateau naast de rivier Škurda waar vroeger de Crnogorski-markt was.
Op die markt verkochten Montenegrijnen hun producten aan de mensen van Kotor. Hun toegang tot de stad was alleen mogelijk met een speciale vergunning, alleen overdag en met de verplichting om de wapens voor het betreden van de stad te dumpen. Het dorp Špiljari was, historisch gezien, de verbinding van Kotor met het achterland.