Otdek de wonderen van Kiruna: Zweden’s noorderlijke juweel

Photo of author

By jeroen

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

In deze posts vertel ik je meer over mogelijke overnachtingen van wildkamperen tot hotels.

In deze posts kan je  GPX files  dowloaden van plaatselijke gekende hiking trails  of door mij zelf gemaakt en gelopen.

Je kon het de afgelopen weken niet missen, Kiruna is de laatste tijd meerdere keren in het nieuws geweest vanwege de historische ontdekking van zeldzame metalen en de opening van Europa’s eerste continentale ruimtehaven.

Vooral in het eerste geval vrezen de Sami voor hun land. Ik hoop dat er een oplossing kan worden gevonden die door alle partijen wordt ondersteund. Maar wat weten we eigenlijk over Kiruna? Hoewel velen er misschien niet veel over hebben gehoord, heeft deze stad veel te bieden.

Voordat we verder gaan, laat me je vertellen hoe ik Kiruna leerde kennen. Tijdens een eerdere reis door Noorwegen ontmoette ik Silja in Narvik. Ze deelde fascinerende details over de stad, de levensstijl van haar inwoners en de rijke geschiedenis van haar huizen. In 2019 was ik van plan haar weer te bezoeken, maar een plotselinge ziekte van haar kant veranderde mijn plannen. Als gevolg daarvan kwam ik onverwachts vroeg in Kiruna aan, waar de temperatuur die nacht zou dalen tot -22°C. Bij toeval bood een voorbijgaande vrouw mij aan om bij haar familie te overnachten. Geconfronteerd met de keuze tussen de vrieskou en een warm bed, was de beslissing snel gemaakt. Door het slechte weer bleven haar ouders die nacht ook over, en zo leerde ik tot in de late uren veel meer over Kiruna, inclusief de lokale politiek, die vaak in het Westen ter sprake komt waar het gemakkelijk wordt besproken.

Abiskojokk River

Kiruna is qua oppervlakte geen kleine stad. Het is een van de grootste gemeenten in Zweden en beslaat ongeveer 19.477 vierkante kilometer, maar heeft ook een relatief kleine bevolking van ongeveer 23.000 mensen. De bevolkingsdichtheid van Kiruna is daarom vrij laag, ongeveer 1,2 personen per vierkante kilometer. Ter vergelijking: als alle mensen in Zweden in Kiruna zouden wonen, zouden er 533 inwoners per vierkante kilometer zijn. In New York zijn er 10.933 inwoners (2020), in Manilla 46.000, in Antwerpen 6.500/km² en in Den Haag 6.600/km².

Kiruna ligt in het noordelijke deel van Lapland in Zweden en is ongeveer 200 kilometer boven de poolcirkel, waardoor het de meest noordelijke Zweedse stad is. Meer dan anderhalve maand per jaar komt de zon hier niet op. De naam Kiruna komt van het Noorse woord Giron, wat sneeuwhoen betekent, en van de berg Gironvárri, waar een ijzermijn gelegen is.

De LKAB Groep werkt al meer dan honderd jaar in symbiose met de stad Kiruna. De stad werd eigenlijk samen met de mijn opgericht in 1900, maar de Sami wonen er al eeuwen. Meer dan 2.000 mensen werken in deze ondergrondse mijn en er zijn daarom veel gastarbeiders in Kiruna. Ze hebben de grootste ijzerertsmijn in Europa. In de komende vijftig jaar zullen delen van de stad, vooral het centrum, enkele kilometers verplaatst worden.

Deze mijn was ooit de grootste mijn ter wereld, maar ze werden onttroond toen twee Australische mijnbouwbedrijven fuseerden. Hier wordt het zuiverste ijzererts ter wereld gewonnen en ze bezitten 90% van de ijzerertsmarkt in de EU. Bovendien staat deze mijn bekend om zijn innovatieve mijnbouwtechnologieën en duurzame productiemethoden. Als je hier ooit reist, wees dan niet verbaasd als je het gevoel hebt dat er midden in de nacht een oorlog uitbreekt. De inwoners zijn eraan gewend. Na middernacht zijn er bijna dagelijks explosies die opzettelijk worden veroorzaakt met explosieven voor de mijnbouw van erts.

Delen van Kiruna verzakken door de mijnbouw, wat mij brengt bij mijn volgende punt: de verhuizing. In februari 2021 zag ik in het nieuws dat er in New York een huis op een vrachtwagen werd verplaatst, het was bijna wereldnieuws. Maar… in Kiruna kun je bijna zeggen dat dit dagelijkse kost is (oké, nu overdrijf ik). Maar ze staan er wel om bekend! Omdat ze bijna een hele stad verplaatsen. Ongeveer 6.000 mensen verhuizen hun huizen. Er worden 3.000 nieuwe huizen gebouwd. Mensen die moeten verhuizen ontvangen compensatie van de overheid en zij hebben de keuze om in een van de nieuwe huizen te trekken of een andere woonplaats verderop te vinden.

Er is ook nagedacht over het psychologische aspect. Een antropoloog houdt toezicht op de geestelijke gezondheid van de mensen die verhuizen en enkele jaren geleden werd de Kiruna Portal opgericht. Via dit portaal mocht de bevolking ook kiezen welke openbare gebouwen verplaatst moesten worden. Een daarvan is de kerk van Kiruna. Het gebouw is ontworpen door architect Gustaf Wickmann. Deze kerk is een van de mooiste gebouwen in Zweden.

Het combineert Amerikaanse houtarchitectuur met invloeden van de Noorse staafkerk en de Sami-hutten.

De kerk is het centrale gebouw van Kiruna, opgericht in 1900 voor de ijzerertsmijnbouw. De opdrachtgever was Hjalmar Lundbohm, die ook de beste kunstenaars inhuurde, zoals prins Eugenius van Zweden, die het altaarstuk schilderde, en Christiaan Eriksson, die de bronzen standbeelden ontwierp.

2 YouTube videos die je echt zou moeten gezien hebben:

https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=FdaGEgYenkQ

https://www.youtube.com/watch?v=WKvqJ05AsPY

Kiruna en de natuur in de omgeving

Ondanks de enorme ijzermijn is hier werkelijk prachtige natuur, wat me verrast. Dit gebied heeft ook veel geschiedenis. Naar mijn mening zou Kiruna op ieders bucketlist moeten staan. Minstens een dag in de stad en minimaal 2 dagen om de natuur/reservaten rond Kiruna te bezoeken.

  1. Abisko Nationaal Park
  2. Muddus Nationaal Park
  3. Sarek Nationaal Park
  4. Stora Sjöfallet Nationaal Park
  5. Gällivare-Malmberget Natuurreservaat

Naast deze natuurreservaten zijn er ook vele andere natuurgebieden en meren rond Kiruna die zeker een bezoek waard zijn.

De stad Kiruna wordt omgeven door gevarieerd en ruig terrein, variërend van diepe bossen en uitgestrekte moerassen tot meren, rivieren en bergen, waaronder Kebnekaise, de hoogste berg van Zweden met een hoogte van 2.106 meter. De natuur hier is uitstekend geschikt voor activiteiten zoals wandelen, vliegvissen, skiën, sneeuwschoenwandelen en hondensleeën. Kiruna staat bekend als de beste plek ter wereld om het noorderlicht te zien en te genieten van de middernachtzon.

Kiruna heeft een gemiddelde jaarlijkse temperatuur van 2 graden Celsius (sommige delen -1°C). In de herfst dalen de temperaturen tot -20°C, wat rijden hier spectaculair maakt. Dan komen de rendieren naar de weg om het zout van de straten te likken. Naar mijn mening is de beste tijd om Kiruna te bezoeken half oktober.

Op de weg van Narvik naar Kiruna passeer je niet alleen het Torneträsk (meer) aan de linkerkant, maar aan de rechterkant kom je ook langs veel kleine stations waar je je afvraagt wie hier in de trein stapt? Maar deze spoorlijn is erg belangrijk voor de ijzermijn in Kiruna. In België en Nederland rijden er geen of nauwelijks treinen als het sneeuwt, maar hier zijn ze er enigszins aan gewend… en ze weten heel goed hoe ze met dit weer moeten omgaan.

Torneträsk is het op een na diepste meer van Zweden en het zevende grootste meer. Mijn foto’s zijn genomen in half oktober, wanneer alles snel bevriest met temperaturen van -20°C ‘s nachts. De gemiddelde temperatuur hier gedurende het jaar is -1°C. Niet lang nadat ik deze plek bezocht, zie je de Sami hier met hun sneeuwscooters over de rivier rijden. Dit verkort sommige afstanden behoorlijk voor hen.

Vassijaure is ook een gehucht in de gemeente Kiruna. Minder dan 10 mensen wonen in het gebied rond het station, en dat geldt ook voor het hele gehucht. Het ligt genesteld tussen een aantal bergen in dat gebied. Vassijaure is ongeveer 3 km² groot en ligt ten noorden van de Europese Route 10 en de ertsspoorweg. Tijdens de oorlog was dit een zeer belangrijke lijn voor de Duitsers, dus er werd hevig gevochten en er is een gedenksteen bij het station zodat we het nooit zouden vergeten.

Abisko

Abisko is een gehucht dat de moeite waard is om te bezoeken in de gemeente Kiruna. Het is een oud Sami-dorp en er is een nationaal park met dezelfde naam (Abisko). Het park is 78 vierkante kilometer groot.

De indrukwekkende rivier Abiskojokk stroomt door Abisko. Grote waterstromen vertragen hier en dalen af in ruige rivieren met helder turquoiseblauw water.

Abiskojokk stroomt vanaf de zuidelijke oever van het schilderachtige Torneträsk-meer. Wandelen langs de fjorden, watervallen en door de boreale bossen is een feest voor het oog. Besneeuwde bergtoppen domineren het landschap, terwijl glooiende heuvels bedekt zijn met berkenbossen.

Kleurrijke bloemen groeien in de open velden. Abisko staat bekend om zijn zeldzame orchideeënsoorten. Achter de kleurrijke velden rijzen steile klifbergen op. Veel vogelsoorten, zoals het sneeuwhoen en de brilduiker, hebben hier hun thuis gevonden. Ook rendieren, elanden, wolven, vossen en lynxen bewonen het gebied.

De meeste reizigers komen naar het Nationaal Park Abisko voor een avontuurlijke wandeling:  Kungsleden trail. Het Kungsleden (vertaald: Koningspad) is 440 km lang. De route begint in het Nationaal Park Abisko, passeert de hoogste berg van Zweden, Kebnekaise, gaat door het Nationaal Park Stuor Muorkke en eindigt in Hemavan. Typisch duurt deze wandeling acht dagen en het pad is toegankelijk tussen juni en september. Tijdens de wandeling kun je overnachten in verschillende berghutten of kamperen in je eigen tent. Zelfs voor een korte indruk van het Kungsleden is het Nationaal Park Abisko een goede optie. Planten gedijen hier op het kalksteen en het park is de thuisbasis van verschillende zeldzame planten, zoals de Lapland orchidee.

Insidertip! Wist je dat er ook een minder bekend wandelpad hier kruist:: The Nordkalottleden (Arctic Trail) De afstand is 666 km (414 mijl) met een duur van 28 tot 40 dagen. Niveau: Moeilijk! Ook in de laatste updates is het 800 km en de gemiddelde tijd is 2 maanden.

In de winter kun je skiën in een van de skigebieden of telemarkskiën proberen – een traditionele skitechniek maar met langlaufski’s. Je kunt tochten maken met een hondenslee. Rendierenvlees eten, dikke koffie drinken bij het vuur… of doe zoals ik en slaap bij de lokale Sami-bevolking.

Bezoekers kunnen ook de kabelbaan nemen naar de top van de berg Njulla, waar je een prachtig uitzicht hebt op het meer Torneträsk en de Lappenpoort. Hier bevindt zich ook een Aurora Sky Station.

Het Aurora Sky Station is een van de beste plekken ter wereld om te leren hoe het noorderlicht wordt waargenomen met radio-ontvangers en camera’s. Of je kunt er een culinaire noorderlichtervaring van maken? Ja, culinair! Je kunt een reservering maken voor een Scandinavisch diner, dat je kunt genieten onder het noorderlicht. Ik bereidde mijn eten boven een vuur, genoot van het spektakel, en voor een keer nam ik geen foto maar genoot gewoon van het moment.

download The Kungsleden Trail GPX

Kungsleden GPX

Gelieve alle informatie die van deze website wordt gehaald vriendelijk toe te schrijven en lees de Algemene voorwaarden van deze site voor de exacte gebruiksvoorwaarden.

Leave a Reply