Milieustickers in Europa: de Franse stickerkermis
Stel je voor: je rijdt fluitend de Franse grens over – voor de ADV-rijders onder ons op weg naar hun geliefde Col du Parpaillon, voor de tourrijders naar de Col du Chaussy, of gewoon met je camper onderweg naar Menton. Baguette in de ene hand (niet veilig), stuur in de andere, op weg naar een idyllisch dorpje in de Provence. En plots – bam – bordje “ZFE”. Wat? Waar? Waarom? Ik had toch opgevangen dat het afgeschaft was? Je googelt in paniek “Crit’Air sticker kopen Frankrijk” en ontdekt een bureaucratisch doolhof waar zelfs Asterix z’n menhir zou naar gooien. En dat je al zeker 14 dagen eerder je toegang had moeten kopen.
Welkom in de wondere wereld van Franse milieuzones, waar je diesel uit 2011 plots even crimineel is als een wildplasser op de Champs-Élysées. Maar geen nood, hieronder leg ik je zonder gezwets uit wat je écht moet weten. Geen diepgravende analyses per stad – die bewaren we voor onze nerdy deep dive. Hier: de essentie. En een vleugje medelijden voor wie zonder sticker rijdt.
Frankrijk: LEZ-koning van het continent
Frankrijk is vastberaden om z’n steden schoner te maken – en dat doen ze op z’n Frans: met flair, soms wat chaos, en heel veel regels. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat alle Franse stedelijke gebieden met meer dan 150.000 inwoners een milieuzone (een ZFE of ‘Zone à Faibles Émissions’) zouden invoeren. In de praktijk is dat anders gelopen. Door politiek getouwtrek en versoepelingen van de wet, zijn slechts een veertiental steden hier effectief mee aan de slag gegaan, omdat hun luchtkwaliteit nog niet aan de normen voldoet.
Daarnaast kent Frankrijk ook de zogenaamde ZPA-zones ( (Zone de Protection de l’Air)). Deze tijdelijke milieuzones worden pas geactiveerd bij ernstige luchtvervuiling, denk aan een soort ‘code rood’ voor roetdeeltjes.
Hoe werkt het Crit’Air-systeem?
Crit’Air is het Franse systeem van milieustickers, netjes opgedeeld in zes kleuren, van frisgroen (elektrisch of waterstof) tot mistgrijs (de categorie “je mag hier niet zijn”).
- Categorie 0 (groen): elektrisch/waterstof – welkom, parkeer gerust op de Place de la République.
- Categorie 1 (paars): modernste benzinewagens en sommige hybrides.
- Categorie 2 (geel): oudere benzinewagens en recentere diesels.
- Categorie 3 t/m 5: hoe hoger het getal, hoe lager je welkom bent.
- Geen sticker? Grote kans dat je voertuig ouder is dan Discman-technologie – blijf weg uit de LEZ.
De sticker hoort bij het voertuig en blijft geldig zolang de nummerplaat hetzelfde blijft. Hij kost €3,70 (officieel) + €1,50 verzendkosten en is uitsluitend te bestellen op certificat-air.gouv.fr. en dit zelfs o.a in het NEDERLANDS!!! ( de factuur komt wel dan wel weer in het Frans) Er zijn tientallen nepwebshops die drie tot vier keer zoveel vragen, dus kijk uit!! En ja hoor, zelfs via zogenaamd erkende webshops krijg je “betere service”…
Lees: vanaf je allereerste aankoop krijg je wekelijks een nieuwsbrief vol dingen die je niet nodig hebt — ideaal als je mailbox nog niet vol genoeg zat.
Of als je het soort leven hebt waarbij je denkt: “Weet je wat ik mis? Nog meer e-mails.”
Wat als je de regels negeert?
Rijden zonder sticker in een zone waar die verplicht is? Dan loop je tegen een boete van minimaal €68 aan voor personenwagens. Touringcar? Dan wordt het €135. En dat is nog de zachte aanpak – vanaf 2026 gaan slimme camera’s automatisch boetes uitschrijven en die zullen een pak hoger liggen (verwacht: tot max net onder de €600). Da’s veel baguettes.
Voor wie is dit belangrijk? En voor wie net niet?
Jij moet dit artikel zeker lezen als:
- Je met de auto of motor camper, quad, elk gemotoriseerd voertuig dus naar of door Frankrijk reist.
- Je geen zin hebt in onnodige boetes.
Jij mag dit gerust overslaan (maar blijf voor de mopjes):
- Je rijdt met een motor van vóór juni 2000 of een auto van vóór 1996: die krijgen sowieso geen sticker en zijn vaak geweerd – check de uitzonderingen in onze nerdy deep dive!!
- Je blijft volledig weg van grote steden en rijdt alleen over verlaten D-weggetjes.
Afschaffing Crit’Air-stickers in de maak – maar niet voor nu!
Laat me meteen duidelijk zijn: hoewel er in Frankrijk volop discussie is en er politieke voorstellen zijn om de milieuzones (ZFE’s) en daarmee het Crit’Air-systeem te versoepelen of zelfs af te schaffen, is er in de praktijk op dit moment nog niets veranderd.
Wat is de situatie?
De Franse Nationale Vergadering heeft eerder wel gestemd over aanpassingen aan de ZFE-verplichtingen, vaak met brede politieke steun. Deze voorstellen zijn meestal onderdeel van bredere wetten, zoals een ‘economische vereenvoudigingswet’.
Zo’n wetsvoorstel moet echter nog een lang traject doorlopen. Het moet nog door de Senaat en vervolgens getoetst worden door de Conseil constitutionnel. Dit proces is gefaseerd en kan lang duren, met veel mogelijke amendementen en juridische hobbels.
Wat kun jij als reiziger vandaag verwachten?
| AspectStatus nu | |
|---|---|
| Sticker verplicht | Ja – in alle steden met ZFE (Parijs, Lyon, Straatsburg, Marseille…) |
| Boetes blijven | Vanaf €68 tot €135 bij controle, kan oplopen tot €435 |
| Zelf sticker verwijderen? | Geen sprake van – je mag ‘m pas afplakken als verandering echt wet wordt… en mischien beter dan ook niet steden mogen erna nog altijd zelf beslissen! |
Wat als het wél wordt goedgekeurd?
- Zodra de Senaat instemt en het constitutioneel is, verdwijnt de wettelijke plicht tot Crit’Air in september 2025 vermoedelijk het overleg. Defenitieve goedkeuring pas eind 2025 en afschaf pas eind 2025 of 2026 weet dat in 2026 cameras voorzien zijn om de regstratie van de stickers te doen….
- Maar lokale en tijdelijke luchtkwaliteitsrestricties blijven mogelijk – bijvoorbeeld in smogpieken of hittegolven – waarbij de sticker alsnog beslissend kan zijn. Er is ook spraken van een nieuw sticker systeem …..
- Wist je dat in de Spaanse lage-emissiezones hoef je géén aparte sticker te kopen.
Je bestaande LEZ-vignet uit Frankrijk, Duitsland, Denemarken of welk ander Europees land dan ook – wordt gewoon erkend. En ik vermoed na de afschaf dat deze daar gewoon blijven tellen.
Wat moet je nu doen?
- Sticker blijft kopen en plakken zoals altijd.
- Controleer updates richting eind juni/juli 2025 – dan volgt mogelijk definitieve wetgeving.
- Blijf op de hoogte van lokale ZFE-regels tijdens je reis.
Samengevat
De afschaffing van Crit’Air is politiek ingediend, maar nog niet in werking getreden. Dus tot op heden: geen sticker = boete.
Wil je dat ik je update zodra er nieuws komt over de Senaat of het Conseil constitutionnel? Laat het weten!
Voor Motoren en buggies? Waar plak jij je Crit’Air? Niet op je tank… toch?
Wist je dat je ook op de motor een Crit’Air-vignet nodig hebt in Franse steden? Alleen… waar laat je dat ding? Op je ruit plakken gedoe is niet ideaal (en nee, ducttape maakt het er ook niet mooier op).
Gelukkig bestaan er handige houders die je aan je motor kunt bevestigen — discreet, herbruikbaar en zonder geknoei.
Ze kosten bijna niets, maar maken wél het verschil. En als je ze via mijn link koopt, steun je deze blog een klein beetje. Geen zorgen, het kost jou niks extra.
Hieronder vind je een vergelijking van de handigste modellen:
Nerdy deep dive in Crit’Air
Frankrijk telt inmiddels meer dan tien lage-emissiezones (LEZ/ZFE) op het vasteland. Een actuele lijst van alle bestaande milieuzones is te vinden op een speciaal daarvoor ingerichte overheidswebsite:
🔗 ZFE.green – Officieel portaal van het Franse ministerie van Milieu
2025
De oorspronkelijke plannen voor 2025 voorzagen in een aanzienlijke uitbreiding van het aantal ZFE’s, tot wel 42 zones. Echter, door recente wetswijzigingen en de betere luchtkwaliteit in veel agglomeraties, is de verplichting om een ZFE in te voeren beperkt tot de steden die nog niet voldoen aan de WHO-normen (normen van de wereldgezondheidsorgaisatie). Dit betekent dat het uiteindelijke aantal nieuwe zones lager is dan oorspronkelijk verwacht.
Hoe weet je of je een ZFE binnen mag?
Elke ZFE stelt eigen regels vast:
- Specifieke verkeersbeperkingen
- Toegelaten voertuigen afhankelijk van de Crit’Air-sticker
- Redenen voor uitzonderingen (bijv. medisch transport, hulpdiensten)
Alle voertuigen binnen een ZFE moeten verplicht een Crit’Air-vignet hebben dat bevestigt of ze toegang hebben tot de zone. Bij pieken in luchtvervuiling kunnen tijdelijke aanvullende beperkingen gelden.
Hoe vraag je een uitzondering aan?
Bestuurders van voertuigen die niet aan de toegangsvoorwaarden voldoen, kunnen in veel gevallen een individuele vrijstelling (dérogation individuelle) aanvragen bij de gemeente of metropool waarin de ZFE zich bevindt. De exacte procedure en voorwaarden verschillen per stad, maar worden meestal gepubliceerd op de lokale ZFE-website of vermeld op ZFE.green.
Soorten vrijstellingen en duur:
- ZFE 24h-pas: Toegang voor 24 uur, max. 24 keer per jaar (zoals in Parijs)
- Petit rouleur-pas: Toegang tot 52 dagen per jaar, meestal voor bewoners met beperkt autogebruik (zoals in Lyon)
- Pass journalier: Dagpas tot 52x per jaar in steden zoals Aix-Marseille
- Tijdelijke vrijstelling bij voertuigbestelling: Max. 6 maanden verlenging als nieuw voertuig in bestelling is
- Langetermijn dérogatie: Tot 3 jaar geldig voor o.a. oldtimers, beroepen, medische noodgevallen (zoals in Strasbourg)
Wie heeft altijd toegang?
Toegang tot de ZFE is altijd toegestaan voor:
- Voertuigen van algemeen belang: ambulances, eerstehulpvoertuigen, hulpdiensten
- Voertuigen van personen met een officiële Europese gehandicaptenkaart of een andere mobiliteitskaart met het label “stationnement pour personnes handicapées”
Let op:
- deze voertuigen hebben geen Crit’Air-sticker nodig, mits de kaart duidelijk zichtbaar achter de voorruit is geplaatst.
- Hoewel de vrijstelling klopt, is het belangrijk om te weten dat sommige steden, zoals Parijs, wel aanraden om een Crit’Air-sticker aan te vragen, zelfs met een gehandicaptenkaart.
Overzichtstabel: toegang tot ZFE’s per voertuigtype
| Voertuigcategorie | Toegang ZFE | Crit’Air verplicht | Uitzondering mogelijk? |
|---|---|---|---|
| Elektrisch voertuig | ✅ Ja | ✅ Ja | ❌ Niet nodig |
| Hybride (benzine of diesel) | ⚠️ Beperkt | ✅ Ja | ✅ Afhankelijk van registratiejaar |
| Benzine ≤ Euro 2 (voor 1997) | ❌ Nee | ✅ Ja | ❌ Niet toegestaan |
| Benzine Euro 3+ (vanaf 1997) | ✅ Ja | ✅ Ja | ⚠️ Alleen bepaalde zones |
| Diesel ≤ Euro 3 (voor 2006) | ❌ Nee | ✅ Ja | ❌ Niet toegestaan |
| Diesel Euro 4 (2006–2010) | ⚠️ Beperkt | ✅ Ja | ✅ In sommige zones nog toegestaan |
| Diesel Euro 5+ (vanaf 2011) | ✅ Ja | ✅ Ja | ❌ Niet nodig |
| Oldtimers (collector’s vehicles) | ⚠️ Beperkt | ⚠️ Soms verplicht | ✅ Mogelijks via aparte vrijstelling |
| Voertuig met Europese gehandicaptenkaart | ✅ Ja | ❌ Nee | ❌ Niet nodig (mits kaart zichtbaar) |
| Hulpdiensten / voertuigen van algemeen belang | ✅ Ja | ❌ Nee | ❌ Niet nodig |
Handige tool: –>ZFE.green
- Kaarten en kenmerken van alle actieve ZFE’s
- Uitzonderingsregels en vrijstellingen
- Simulatietool: check of jouw voertuig de ZFE in mag
!!Extra restricties in steden met chronische luchtvervuiling
In steden als Parijs en Lyon gelden strengere regels. Vanaf 1 januari 2025 zijn daar de volgende voertuigen verboden:
- Diesel (inclusief hybride) ingeschreven vóór 31 december 2010
- Benzine (inclusief hybride) ingeschreven vóór 31 december 2005
Uitzondering: voertuigen met een volledig elektrische actieradius van meer dan 50 km.
ZFE’s per stad – status 2025 en toekomst
Parijs (Grand Paris binnen A86)
- Verbod op Crit’Air 3, 4, 5 en ongeclassificeerde voertuigen (ma-vr, 08:00-20:00)
- Uitzonderingen: weekend (Crit’Air 3 toegestaan), max. 24x/jaar via 24h-pas
- Handhaving vanaf 2026
Lyon + Villeurbanne, Caluire-et-Cuire
Lyon neemt zijn milieubeleid serieus. De ZFE (Zone à Faibles Émissions) is hier 24/7 actief en geldt niet alleen voor de stad zelf, maar ook voor de naburige gemeenten Villeurbanne en Caluire-et-Cuire. Sinds januari 2024 zijn dieselwagens met Euronorm 3 of lager volledig uitgesloten – dat betekent concreet: voertuigen met een Crit’Air 3, 4 of 5-sticker mogen niet meer binnen.
Zelfs wie Lyon slechts passeert via de Autoroute du Soleil (A7/A6) moet in orde zijn. Ook daar is een milieuvignet verplicht, iets wat veel reizigers richting Zuid-Frankrijk makkelijk over het hoofd zien.
Wat mag nog wel? Alleen voertuigen met een groene, paarse of gele Crit’Air-sticker mogen de stad nog in. Rijd je met een oranje, bordeauxrode of grijze sticker – of heb je er helemaal geen – dan riskeer je een boete.
Vooruitblik: in 2028 komt ook Crit’Air 2 op de schop. Benzinewagens van vóór 2011 en diesels van vóór 2015 moeten zich dan herbezinnen.
Reistip: check je sticker vóór je vertrek en vermijd Lyon tijdens piekperiodes als je voertuig niet in de groene categorie valt. De boetes zijn niet mals – en de regels worden streng gehandhaafd.
Marseille
- Sinds 2023: verbod op Crit’Air 4 en 5
- Geplande ban op Crit’Air 3 in 2025 is afgelast wegens verbeterde luchtkwaliteit
- Huidige regime blijft van kracht
Rouen
- Verbod sinds 2022 op Crit’Air 4, 5, ongeclassificeerd
- Geplande uitbreiding naar Crit’Air 3 in 2025 is opgeheven
- 24h-pas blijft beschikbaar
Strasbourg
Staatsburg behoort ook tot één van de grootste milieu zones
Straatsburg heeft een van de ruimste milieuzones van Frankrijk opgezet. De LEZ (Low Emission Zone) beslaat 33 gemeenten in en rond de stad – een flink gebied waar je niet zomaar zonder Crit’Air-sticker kunt binnenrijden.
Goed nieuws voor wie op doorreis is: de snelwegen A4 en A35 vallen buiten de milieuzone. Blijf je dus op de grote assen, dan heb je (voorlopig) geen vignet nodig.
Binnen de LEZ gelden sinds 2024 strenge beperkingen voor dieselwagens. Voertuigen met Euronorm 2 of lager zijn al langer verboden, en sinds januari 2024 mogen ook diesels met Euronorm 3 de zone niet meer in. Concreet betekent dit dat je met een Crit’Air 4 of 5-sticker geweerd wordt.
Montpellier
- Sinds 2025: Crit’Air 3 verboden
- Uitzonderingen: 52-dagenpas, voertuigen <8.000 km/jaar
Grenoble
- Crit’Air 4 verboden sinds 2024, uitbreiding vanaf 2025
- Gedoogperiode tot 1 juli 2025 (ma-vr, 07:00-19:00)
Rijsel (Lille):
- Grote milieuzone sinds 1 januari 2025
Sinds 1 januari 2025 is Lille niet zomaar een milieuzone rijker – het is meteen een van de strengste zeggen ze maar ik denk vooral 1van Frankrijk grootste geworden. Beslaat het volledige grondgebied van de Métropole Européenne de Lille, inclusief 95 gemeenten zoals Tourcoing, Roubaix en Villeneuve-d’Ascq.
Wat dit echt bijzonder maakt: ook de doorgaande snelwegen vallen onder deze regeling. Of je nu op doorreis bent via de A1, A22, A23, A25 of A27, of een kortere route pakt via de N227, N356, N41 of N47 – je hebt een milieuvignet (Crit’Air) nodig.–>Regelmatig politie controles.
Let op: anders dan in sommige andere steden maakt het in Lille niet uit welke kleur sticker je hebt – zolang je er maar één hebt. Dus ook oudere voertuigen met een Crit’Air 5 zijn voorlopig nog welkom.
Nancy
De milieuzone in Nancy bevat alle 20 gemeenten van Grand Nancy. Op een aantal grote, doorgaande wegen (bijvoorbeeld de A3 of A33) is deCrit d’air sticker níet verplicht.
Rennes
Rennes is een van de weinige Franse steden waar er verschillende regels gelden voor voertuigen met vier wielen en voertuigen met twee wielen. Voor vierwielers zijn alle kleuren van de milieusticker toegestaan. In 2027 worden deze regels aangescherpt. Voor gemotoriseerde tweewielers is de grijze sticker sinds 1 januari 2025 niet meer toegestaan. Het gaat hier om motors en tweewielers van voor 1 juni 2000.
Nantes:
Spitsgebonden milieuzone binnen de ring
Nantes hanteert sinds kort een milieuzone (ZFE), maar gelukkig is de stad nog goed te doorkruisen voor wie slim plant. De ringwegen N844 en A844 vormen een duidelijke grens: blijf je daarbuiten, dan heb je geen milieuvignet nodig. Ook de A11 en A83 vallen buiten de zone, wat het leven voor doorgaand verkeer een stuk makkelijker maakt.
Zodra je echter de périphérique binnenrijdt, verandert het spel: dan geldt er wél een vignetplicht. Maar er is goed nieuws voor wie niet graag vroeg uit de veren is of files vermijdt: de regeling is alleen van kracht tijdens de spitsuren – van maandag tot en met vrijdag, tussen 07:00 en 09:00 uur en 16:00 en 19:00 uur.
Praktische tip: moet je in Nantes zijn? Plan je bezoek buiten de spits, of zorg dat je Crit’Air-vignet op je voorruit prijkt. Zo blijf je vrij van boetes én van stress.
Bayonne
Milieuzone aan zee, tot aan de Spaanse grens
Aan de Atlantische kust, vlak voor de Spaanse grens, ligt een van de meer uitgestrekte milieuzones van Frankrijk. De ZFE van Bayonne slingert zich langs de kust en omvat ook bekende badplaatsen zoals Biarritz en Saint-Jean-de-Luz. Het is dus geen compacte stadszone, maar eerder een langgerekt gebied waar je zelfs als toevallige passant met je vignet in orde moet zijn.
Let op als je richting Spanje rijdt of een roadtrip langs de Baskische kust plant: zonder Crit’Air-vignet kom je hier niet ver. Ook al voelt het hier minder stedelijk, de regels zijn er niet minder bindend.
Pau
Milieuzone met een milde timing
Pau doet het nét even anders. Waar andere steden streng controleren van zonsopgang tot zonsondergang (en soms nog langer), geldt de milieuzone in Pau alleen op werkdagen van 09:00 tot 18:00 uur. Buiten die tijden? Vrij spel.
Dat maakt Pau ideaal voor wie op doortocht is of de stad tijdens een vakantie wil bezoeken zonder zich meteen zorgen te maken over een Crit’Air-sticker. Rij je ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat door Pau, dan heb je géén vignet nodig.
Slimme tip: plan je passage dus buiten de kantooruren en je kunt zonder zorgen de Pyreneeën tegemoet rijden. Maar blijf wel alert: de regels kunnen veranderen, dus check voor vertrek altijd even de laatste info.
Deze deep dive is bedoeld als een handig referentiepunt voor wie door Frankrijk reist of een stad aandoet. Maar de regels veranderen snel, en verschillen soms van straat tot straat. Raadpleeg dus altijd de meest actuele info – bijvoorbeeld via de officiële Franse overheidswebsite of via de bijzonder handige tool zfe.green.
Als je tot hier bent geraakt, heb ik intussen al meer dan 10 minuten van je tijd opgesoupeerd. Daarvoor: chapeau – en oprecht dank je wel. Dat waardeer ik écht.
Vond je dit superhandig, heb je geld te veel en vind je de Franse boetes wat te gortig? Dan mag je me altijd trakteren op een digitale koffie. Maar voel je absoluut nergens toe verplicht – ik leg gewoon graag helder uit hoe die wirwar van Franse milieuzones en Crit’Air-stickers in elkaar zit.
En wie weet… ben je nu zelfs beter geïnformeerd dan de gemiddelde inwoner van Frankrijk zelf.