Itterbeekvallei

Met een verval van slechts 41 meter is de Itterbeek een typische laaglandbeek. Dit natuurgebied kan opgedeeld worden in drie deelgebieden: de Brand in Maaseik, De Simpel in Kinrooi en de Basdonk in Bree.

De Beekvalleien

Daar waar de Bosbeek geldt als één van de meest intacte waterlopen in Vlaanderen, kenmerkt de Itterbeek zich door vooral de unieke landschappelijke waarde van haar vallei, met talloze houtkanten en poelen. De beekvalleien van de Itterbeek en van de Bosbeek bepalen het structuurrijke natte landschap, dat de locatie is voor het Life-project Itter & Oeter.

Met een verval van slechts 41 meter is de Itterbeek een typische laaglandbeek. Dit natuurgebied kan opgedeeld worden in drie deelgebieden: de Brand in Maaseik, de Simpel in Kinrooi en de Basdonk in Bree.

De Itterbeek

De Itterbeek is een beek die ontspringt op het Kempens Plateau, in de plaats Gruitrode, in België. Ze voedt de slotgracht omheen de Commanderij van Gruitrode. Vervolgens passeert zij Opitter, waar de Wijshagerbeek erin uitmondt. Dan stroomt ze langs Tongerlo en Kinrooi, waar ze de Abeek kruist. Vlak voor Neeritter ontvangt ze nog de stroompjes Langesvenbeek en Hezerbeek. Bij het dorp Neeritter passeert zij de Nederlandse grens. Vervolgens stroomt ze langs Ittervoort, Thorn waarna ze ook wel Thornerbeek heet, en bij Wessem mondt zij uit in de Maas. Bij Thorn komt nog de Raambeek op de Itterbeek uit.

De beek heeft een verval van zeventien meter over een lengte van 21 kilometer.

Geschiedenis

Het dal van de Itterbeek begint zich te vormen net ten westen van de dorpskern van Gruitrode. Het droogdal is inmiddels volgebouwd. Permanent water vinden we vanaf de slotgrachten van de commanderij van Gruitrode. De menselijke bebouwing gaat hier terug tot voor 1346. Het landschap vormde zich door de eeuwen heen onder menselijke invloed. Nederzettingen ontstonden met rondom akkers en daar buiten moeras of heide. Door veranderingen in het landgebruik wijzigde ook de landschappelijke structuur. De beken werden op sommige plekken rechtgetrokken, elders werden grachtjes gegraven voor de ontwatering of werd heide ontgonnen om de akkers te bemesten. Eind negentiende eeuw grepen de veranderingen wel heel snel plaats. Sommige terreinen die vroeger beheerd werden, geraakten in onbruik omdat ze economisch niet meer interessant waren. Andere percelen werden beplant met bomen die economisch gezien voordeliger waren maar de waterhuishouding in het gebied sterk verstoorden. Snelle intensivering van de landbouw en lukrake inplanting van weekendrecreatie zorgen voor een verdere verhoogde druk op de natuur.Tal van habitats die eeuwenlang weinig dynamiek kenden veranderden plots zeer snel waardoor ze ongeschikt werden voor typische soorten of waardoor ze in hun geheel verdwenen. Toch bleven delen van het gebied gevrijwaard. Nog steeds vinden tal van soorten een thuis of rustplek in dit gebied.

Voorbij de commanderij begint de Itterbeek vrij te meanderen. Voor het dal met zijn (verlaten) hooilanden, vijvers en typische bron- en broekbossen is een gezonde waterbalans de eerste prioriteit. Het bronwater dat uit het dal op welt staat er garant voor een bijzonder vegetatie bestaande uit elzenbronbos met kenmerkende soorten als verspreidbladige goudveil, bittere veldkers en dotterbloem. Limburgs Landschap vzw probeert er door de aankoop van percelen de stukken met de zeldzame soorten te behouden.

De Simpel

Een natuurgebied in de Belgische gemeente Kinrooi. Het is gelegen ten noorden van de Itterbeek en vormt een van de drie delen van het 800 ha grote natuurgebied Vallei van de Itterbeek. Het is een voormalig moeras gebied waar vennen en natte heide voorkomen. Vandaag is de Simpel een gevarieerd landschap met struwelen, bossen, hooi- en weideland en akkers.

Het LIFE+-project Itter & Oeter

Dit heeft als doel de Europese natuurdoelen te behalen in de Itterbeek- en de Bosbeekvallei (Oeter is de oude naam van de Bosbeek). De variatie, de oppervlakte en de kwaliteit van (broek)bossen, bloemrijke graslanden, vennen, poelen, trilvenen en moeras met de typische dier- en plantensoorten worden beoogd. Hiervoor worden onder andere landduinen, droge en natte heide en soortenrijke graslanden hersteld.

In dit mooie landschap kan je ook heerlijk wandelen en fietsen.Omdat de valleien een thuis bieden voor deze bijzondere habitats en soorten maken ze deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk, een netwerk van waardevolle gebieden op vlak van natuur in Europa. In het kader van LIFE Itter & Oeter zijn verschillende maatregelen gepland om deze Europees bedreigde natuurwaarden te versterken en te herstellen.LIFE Itter & Oeter is gesitueerd in twee unieke Limburgse beekvalleien: de valleien van de Itterbeek en de Bosbeek (Oeter is de oude naam van de Bosbeek). Beide beekvalleien maken eveneens deel uit van het Natura 2000 netwerk. Broekbossen worden er afgewisseld met bloemrijke graslanden, vennen, poelen, trilvenen en moeras. De belangrijkste maatregelen die Natuurpunt de volgende vijf jaar gaat ondernemen is het herstel van landduinen, droge en natte heide en soortenrijke graslanden.

In de video een samenvatting van de foto’s tijdens mijn wandeling

Bron wikipedia:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Itterbeek_(rivier)
https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Simpel

Bron natura 2000:
https://www.natura2000.vlaanderen.be/project/life-project-itter-oeter

Bron Natuurpunt:
https://www.natura2000.vlaanderen.be/project/life-project-itter-oeter
http://www.natuurpuntlimburg.be/media/docs/natuurgebieden/itterbeekvallei%20-%20Bree.pdf

Bron Limburgs Landschap:
http://www.limburgs-landschap.be/natuurgebieden_detail.asp?taal=nl&r=JOMRIPE8&g=JMNPNQHQG